Aan het woord Edwin Lokkerbol, projectleider Living Lab Bodem & Technologie

Na een periode van onderzoek gaat in november 2021 het Living Lab Bodem & Technologie van start. Een samenwerking waar bedrijven en gemeenten uit regio Midden-Holland en hbo en mbo onderwijs bij betrokken zijn. Projectleider Edwin Lokkerbol is deze maand begonnen. “Een Living Lab Bodem & Technologie is op zich al vrij nieuw, maar zo’n brede samenwerking tussen verschillende partijen uit de regio maakt het helemaal uniek.”

Hoe bekend bent u met bodemdaling?

“Ik heb de afgelopen tien jaar veel projecten gedaan die te maken hebben met bouw, ruimtelijke ontwikkelingen en innovatie en duurzaamheid. Wisselend voor publieke en private partijen. Zo heb ik gewerkt voor de Vereniging van Waterbouwers en de ANWB. En vaak samengewerkt met Rijkswaterstaat en de waterschappen. Daar zaten steeds vaker vraagstukken tussen waar bodemdaling een belangrijk onderdeel van was. Overigens merkte ik toen al dat bodemdaling regionaal veel belangrijker kan zijn dan zeespiegelstijging.”

In welke vorm speelde onderwijs hierbij een rol?

“Bij de Vereniging van Waterbouw had ik namens werkgevers veel te maken met het onderwijsveld. Aan wat voor medewerkers is behoefte, denkend aan kennis en competenties? En wat hebben onderwijsinstellingen nodig van het werkveld om de goede mensen op te leiden? Het is leuk om daar letterlijk tussen in te zitten. Onderwijs moet soms gewoon zijn gang gaan, want die moeten mensen met een bepaald competentieprofiel aanleveren. Maar het is ook interessant om goed te luisteren naar de behoefte. Als het gaat om vraagstukken die over vijf jaar spelen, moet je zorgen dat studenten daar de komende drie jaar tijdens hun opleiding naar toe groeien.”

Hoe ziet u dat bij Living Lab Bodem & Technologie?

“Het is van belang niet met het heden bezig te zijn, maar met de toekomst, zodat het onderwijs het curriculum kan maken gebaseerd op de ontwikkelingen die dan spelen. Bij het Living Lab Bodemdaling gaan we in op wat echt belangrijk is in Midden-Holland. Hoe kunnen we daarbij perspectief bieden zodat het bedrijfsleven een samenwerking kan zoeken met onderwijs en andere partijen? Onderwijs gaat veel belangrijker worden de komende tien jaar. Veel sectoren zijn aan het vergrijzen, kijk maar naar de bouw en de waterbouw. Het is cruciaal dat we jonge mensen enthousiast maken. Campus Gouda gebruikt letterlijk onze eigen leefomgeving als living lab om studenten te laten leren en werken. Hoe kunnen we met elkaar bodemdaling tackelen en een mooie, leefbare wereld voor de volgende generatie maken? In regio Midden-Holland zijn we dus niet alleen bezig met de komende paar jaar, maar met de komende twintig en 50 jaar.”

Welke opleidingen zijn betrokken bij Living Lab Bodem & Technologie?

“Er zijn diverse opleidingen bij betrokken, en niet alleen maar de technische. Ik sprak laatst iemand die op zoek is naar een huis in Gouda: ‘maar dan moet ik wel gaan wonen in het laagste punt van Nederland’, zei hij. Bodemdaling is een technisch vraagstuk, maar net zo goed een communicatie vraagstuk. De gemeente Zuidplas heeft de ambitie een nieuwe woonwijk te bouwen. Hoe ga je bouwen in een bodem die steeds verder zakt, maar hoe doen we dat zo duurzaam mogelijk? Het zijn meerdere aan elkaar gekoppelde vraagstukken.
Inmiddels zijn we in gesprek met InHolland, mboRijnland met de opleiding Smart Technology en Hogeschool Utrecht om mee te doen aan Living Lab Bodem & Technologie. Maar we gaan ons ook bezig houden met satelliet data, want hoe gaat zo’n gebied zich gedragen?”

Waar focust u zich de komende periode op als projectleider?

“De juiste samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven tot stand brengen, zodat we in november met een aantal concrete projecten kunnen starten. En dan wil ik niet alleen een stageplek, maar ook onderzoeksruimte, het gebruik van een machine of iemand mee laten draaien in een projectteam. Met Campus Gouda willen we een ontmoetingsplek creëren waardoor je ook zichtbaar maakt wat bodemdaling is. Samenwerking moet echt voor drie tot vijf jaar zijn, waardoor je een meerjarig onderwijs programma kan voeren.

Neem Gouda bijvoorbeeld, om de zoveel tijd verzakt een deel van de weg, dat heeft met slappe bodem te maken. Er moet nu echt iets gebeuren. Het is heel boeiend, want we gaan dat innovatief, duurzaam en circulair doen. Het heeft met ongekend veel aspecten te maken. Onderwijsinstellingen van verschillende niveaus kunnen elkaar hierin versterken. En de studenten? Die zijn hier in regio Midden-Holland met de toekomst van Nederland bezig. Hoe richt je zo’n gebied in? Alle opleidingen vanuit hun eigen expertise. Hoe gaaf is dat?”